Świat Oceanii: sierpnia 2016

sobota, 27 sierpnia 2016

Wyspy Niua - [3] - Niuafoʻou

Niuafoʻou

Wyspa wulkaniczna w kształcie pierścienia o powierzchni 15 km kwadratowych. Wyspa jest zamieszkana przez około 650 mieszkańców (stan z 2006). Niuafoʻou posiada lotnisko.

Mapa wyspy

Inne nazwy wyspy to Good Hope ("dobrej nadziei") czy wyspa Tin Can ("puszka"). Druga nazwa pochodzi z czasów kiedy poczta na wyspę była dostarczana w puszce. Listy zapakowane w uszczelnioną puszkę były wyrzucane za burtę z przepływającego statku (ze względu na brak miejsca do lądowania). Pływak wyłapywał puszkę i dostarczał ją na wyspę. Od 1983 roku rząd Tonga wydaje specjalne znaczki pocztowe z Niuafoʻou.

Znaczki z Niuafoʻou

Najwyższym szczytem wyspy jest Piu Ofahifa (213 metrów).

Centrum wyspy zajmuje jezioro kraterowe - Vai Lahi, szerokie na prawie 5 kilometrów i głebokie na 84 metry. Na jeziorze znajdują się trzy wyspy. Oprócz tego w zachodniej części wyspy znajduję się drugie, mniejsze jezioro - Vai Siʻi (lub Vai Mataʻaho).

Vai Lahi

Wyspa została odkryta dla Europy przez wyprawę holenderską w 1616 roku.

Obecnie wulkan jest uśpiony, ale południowe i zachodnie strony wyspy pokryte są czarną lawą pochodzącą z wcześniejszych erupcji. Potoki lawy wypływały ze szczelin na zewnętrznym zboczu kaldery niszcząc wioskę Ahau w 1853 (śmierć poniosły 25 osoby) i wioskę Futu w 1929. Po tym jak Angaha została zniszczona przez lawę w 1946, rząd ewakuował 1300 mieszkańców na wyspę Eua, gdzie część z nich (lub ich potomków) żyje nadal. W 1958 około 200 uciekinierów powróciło na Niuafoʻou.

Erupcja wulkanu z 1943 roku

W styczniu 2002 wyspa ucierpiała z powodu cyklonu Waka, który zniszczył wiele domów, zginęła również jedna osoba.

Zdjęcie satelitarne wyspy

Zmiana liczby ludności od 1917 roku

1917 1200 (szacunkowo)

1939 1378

1946 1300 (szacunkowo)

1959 250 (szacunkowo)

1966 599

1976 678

1986 763

1996 735

2006 646

2011 523
Mieszkańcy posługują się językiem Niuafoʻou

Źródła:
https://fr.wikipedia.org/wiki/Niuafo%CA%BBou
https://en.wikipedia.org/wiki/Niuafo%CA%BBou
http://to.geoview.info/vai_lahi_big_lake_from_south_1992_by_brian_crook,1840658p
Stanley, D. South Pacific Handbook

Więcej zdjęć z wyspy:
https://to.advisor.travel/poi/Niuafo%60ou-5370/photos

środa, 24 sierpnia 2016

Wyspy Niua - [2] - Tafahi

Tafahi

Zdjęcie satelitarne wysp - Tafahi (mniejsza) i Niuatoputapu (większa)

Inne nazwy wyspy to Cocos Eylant (Wyspa kokosowa) lub wyspa Boscawen.

Jest to mała wyspa o powierzchni 3,4 km kwadratowych. Najwyższy szczyt to Piu-ʻo-Tafahi, który wznosi się na wysokość 560 metrów nad poziomem morza. Sama wyspa stanowi stratowulkan. Gleby są tu doskonałe do uprawy kavy [1] i wanilii. Mieszkańcy zajmują się głownie uprawą tych roślin. Wyspę zamieszkuje 69 mieszkańców (dane z 2001 roku). Na Tafahi znajduję się szkoła podstawowa.

W bezchmurne dni, ze szczytu wyspy można zobaczyć Samoa.

Tafahi

Wyspa została odkryta dla Europy przez wyprawę holenderską w 1616. Zgodnie z zapiskami załogi, mieszkańcy byli przyjaźni i chętnie wymieniali orzechy kokosowe i korzeni roślin jadalnych na gwoździe i koraliki. Ale ponieważ nie było tam odpowiedniego miejsca to zakotwiczenia, statek ruszył w kierunku wyspy Niuatoputapu.

Holendrzy na wyspie - 1616

Obecnie na wyspie używa się języka tonga. Ale do dziewiętnastego wieku obie wyspy - Niuatoputapu oraz Tafahi musiały mieć swój własny język. W 1835 misjonarz Peter Turner, w drodze na Samoa, zatrzymał się na Niuatoputapu i zauważył że jest tam wielu

Samoańczyków.

Tafahi

[1] Kava - polska nazwa : pieprz metystynowy (Piper methysticum)

Żródło: https://en.wikipedia.org/wiki/Tafahi

niedziela, 21 sierpnia 2016

Wyspy Niua - [1] - Niuatoputapu

Wyspy Niua - jedna z dzielnic królestwa Tonga. Najbardziej na północ wysunięta grupa wysp w królestwie. Zamieszkuje je około 1300 mieszkańców. Całkowita powierzchnia trzech wysp to 72 km²

^{W skład grupy wchodzą :}

^-Niuatoputapu

- Tafahi

- Niuafoʻou

Mapa Tonga z północną grupą wysp Niua

Niuatoputapu

Nazwa może być przetłumaczona jako "Święta wyspa". Stare nazwy europejskie to wyspa Traitors albo wyspa Keppel. Powierzchnia wyspy to 18 km². Niuatoputapu jest oddalona o około 300 km od grupy wysp Vava'u oraz około 9 km od najbliższej jej Tafahi. Wokół wyspy znajduje się kilka przybrzeżnych wysepek (Największe to Hunganga, Sikalha'a, Hakautu'utu'u, Tavili). Wyspę zamieszkuje około 950 mieszkańców. W przeszłości mieszkańcy posługiwali się językiem Niuatoputapu (który był zbliżony do samoańskiego), natomiast obecnie w użyciu jest język tonga. Na wyspie znajdują się trzy osady: Hihifo, Vaipoa oraz Falehau. Niuatoputapu posiada również lotnisko.

Stara mapa Niuatoputapu oraz Tafahi.

Najwyższy szczyt na wyspie wznosi się na wysokość 157 metrów. Jest to pozostałość po wulkanie, który wybuchł trzy miliony lat temu. Wyspa jest otoczona rafą, wyniesiona, i w większości pokryta przez pyły wulkaniczne, na których wykształciły się żyzne gleby.

Widok ze szczytu na wyspę Tafahi, rafę i pola uprawne.

Władcy wyspy wywodzili się z dynastii Ma'atu. Zgodnie z legendą, jeden z jej dawnych członów został bożkiem - rybą Seketoʻa.

Wyspa została odkryta przez Europejczyków w 1616 roku (holenderska wyprawa pod dowództwem W. Schoutena i Jacob Le Maire).

29 września 2009 roku Niuatoputapu została poważnie dotknięta przez trzęsienie ziem jak i powstałe w jego wyniku wysokie fale . Duża część budynków została zniszczona, zginęło 9 osób.

Mapa wyspy

Informacje i mapy: https://www.wikipedia.org/
Więcej zdjęć z wyspy:
http://www.seawanhaka.com/photos_tonga.htm
oraz
https://yachtpipistrelle.wordpress.com/2011/10/23/arrival-at-niuatoputapu-the-kingdom-of-tonga/

piątek, 19 sierpnia 2016

Mężczyzna który poślubił delfina - Legenda z Tuvalu

Zdjęcie satelitarne wyspy Niutao, Tuvalu

Najbardziej rozpowszechnionym delfinem na Tuvalu jest Butlonos, który często pływa przy brzegu i wewnątrz laguny. Historia ta, związana z tym rodzajem delfinów, pochodzi z wyspy Niutao [1]. Jest to legenda o młodym człowieku, który poślubił delfinicę.

Człowiek ten miał plantacje młodych palm kokosowych. Pewnego poranka spostrzegł, że niektóre z jego młodych drzew są ścięte. Historia powtórzyła się kilka tygodni później.

Człowiek ten zaczął badać kto mógł to zrobić, ale niestety nie znalazł intruza, który niszczył jego młode kokosy. Kilka tygodni później wydarzyło się to ponownie, ale tym razem mężczyzna zorientował się, że dzieje się to zawsze podczas pełni Księżyca.

W czasie następnej pełni, tuż przed zachodem słońca, schował się on na plantacji. Po tym gdy ujrzał wznoszący się Księżyc nad horyzontem, usłyszał on głosy młodych kobiet i mężczyzn. Przybyli oni do jego plantacji i zaczęli obcinać liście. Mężczyzna ujawnił się i zaczął krzyczeć na nich, ale młodzi ludzie pobiegli tylko w stronę plaży. Zaczął on podążać za nimi i udało mu się chwycić jedną z kobiet. Reszta z nich uciekła wprost to morza, zmieniając się w delfiny, z chwilą zanurzenia się w wodzie.

Młoda palma kokosowa

Młody człowiek wziął kobietę do wioski i poślubił ją. Para miała dwóch synów. Pewnego dnia, kobieta poważnie zachorowała i powiedziała mężowi, że chce odwiedzić jej rodzinę w morzu. Pożegnała się ona z dziećmi, i poszła w stronę morza, zmieniając się w delfina kiedy tylko weszła do wody. Następnie popłynęła ona w stronę grupy delfinów oczekujących jej w oddali.

Jej dwoje synów wyrosło na silnych i inteligentnych ludzi. Zostali oni najlepszymi rybakami na wyspie, gdyż ich matka nauczyła ich w jaki sposób łowić ryby.

Butlonos

[1] Wyspa Niutao - koralowa wyspa w archipelagu Tuvalu, zamieszkała przez około 600 mieszkańców. Powierzchnia: 2,53 km²

Legenda pochodzi ze strony: http://www.tuvaluislands.com/legend-dolphin.htm